Choroba Parkinsona – objawy, opieka

Dzisiaj obchodzimy Światowy Dzień Osób z Chorobą Parkinsona. Jest to dobra okazja, aby zwrócić uwagę na wciąż mało znany, ale niestety narastający problem zdrowotny. Choroba Parkinsona to przewlekła choroba układu nerwowego o charakterze zwyrodnieniowym. Prowadzi do pogorszenia jakości życia na skutek postępującej niesprawności. Szacuje się, że obecnie w Polsce chorych na Parkinsona jest 85 – 100 tys. osób, a z uwagi na starzejące się społeczeństwo liczba ta będzie się zwiększać w kolejnych dekadach.

Choroba Parkinsona – wczesne objawy – nie przegap ich!

Choroba Parkinsona w znacznym stopniu wpływa na pogorszenie się jakości życia chorego. Jednak nie dotyczy tylko osoby chorej, ale również jej bliskich. Dlatego tak ważne jest, aby jak najszybciej ją wykryć, niestety nie jest to proste. Początkowo choroba wykazuje mało charakterystyczne objawy, które nie kojarzą się z tym schorzeniem, między innymi:

• zaparcia,
• zaburzenia snu,
• zaburzenia nastroju,
• osłabienie lub utrata węchu.

Symptomy pojawiają się powoli, jednak w ciągu kolejnych lat rozwijają się nieubłagalnie. Pierwsze objawy choroby łatwo przeoczyć, często traktowane są jako normalny proces starzenia. Zazwyczaj niepokojące sygnały zauważa rodzina, a nie chory. Dlatego tak ważne jest zwracanie uwagi na wszelkie zaburzenia, które pojawiają się u bliskiej osoby.

Choroba Parkinsona – charakterystyczne objawy

Niestety najczęściej choroba zostaje zdiagnozowana, gdy jest już zaawansowana. Wówczas pojawiają się następujące objawy:

• Drżenie – np. rąk, nóg w spoczynku (gdy chory nie wykonuje żadnej czynności). W późniejszym stadium choroby, gdy jest już bardziej zaawansowana drżenie może pojawić się również podczas ruchu.
• Spowolnienie ruchowe – wolniejsze chodzenie, mówienie, ubieranie się, problem z rozpoczęciem i przyspieszeniem ruchu.
• Sztywność mięśniowa – np. dyskomfort podczas ruchów, ból kończyn. Może dotyczyć również mięśni szyi i tułowia, co skutkuje pochyloną sylwetką, a także mięśni twarzy – zubożenie mimiki.
• Niestabilność postawy – problem z utrzymaniem równowagi, zaburzenia chodu.

Początkowo choroba Parkinsona objawia się jednostronnie, asymetrycznie, W późniejszym czasie objawy są obustronne, ale zauważalna asymetria utrzymuje się do końca życia.

Choroba Parkinsona – opieka nad osobą chorą

Chory na Parkinsona potrzebuje opieki, szczególnie w późniejszym stadium choroby, czasami potrzebna jest opieka całodobowa.

We wcześniejszym wpisie opisaliśmy jak należy opiekować się osobą chorą na Alzheimera (artykuł dostępny tutaj). Teraz podpowiadamy kilka ważnych czynników, które pozytywnie wpływają na chorego na Parkinsona:

Aktywność fizyczna – rehabilitacja

Rehabilitacja osoby chorej na Parkinsona jest niezwykle ważna, eksperci podkreślają, ze ruch działa jak dodatkowy lek. Ważne jest, aby wszystkie wykonywane ćwiczenia były dostosowane do stopnia zaawansowania choroby, a także możliwości chorego. Ponadto należy zwrócić uwagę na systematyczność i regularność ćwiczeń.

Polecaną przez neurologów formą aktywności jest nordic walking. Zalecane są również spacery, taniec oraz pływanie. Aktywność fizyczna daje bardzo dużo korzyści:

• poprawa sprawności ruchowej,
• zmniejszenie bólów mięśni,
• łagodzenie i zmniejszenie zaparcia,
• lepsze wchłanianie wapnia,
• poprawa ukrwienia mózgu – zmniejszenie ryzyka otępienia,
• poprawa nastroju.

Poza ćwiczeniami ruchowymi należy zastosować również ćwiczenia pamięci. Osoba chora może zapominać nazw przedmiotów, imion. Dlatego warto przywoływać wspomnienia oraz korzystać z gier logicznych, np. gry w szachy. Ponadto istotne są ćwiczenia mowy, ponieważ z czasem może się ona stać niewyraźna, niezrozumiała, a nawet bełkotliwa. Kluczowa tutaj może być po prostu rozmowa, ale także czytanie, opowiadanie choremu.

Bezpieczeństwo – dostosuj mieszkanie

W związku z niestabilnością postawy oraz trudnością z utrzymaniem równowagi ważne jest, aby ułatwić swobodne poruszanie się chorego. Dostosowanie pomieszczenia powinno być zgodne z potrzebami i możliwościami psychoruchowymi chorego. Czasami osoba chora na Parkinsona potrzebuje do poruszania się sprzętu ortopedycznego, np. chodzik, kula, laska. W tym przypadku przy dostosowaniu  należy uwzględnić również niezbędne pomoce, z jakich korzysta na co dzień oraz zapewnić łatwy do nich dostęp.

Przed wszystkim należy zwrócić uwagę na przeszkody, np. dywan, wysokie progi, wystające elementy. W przypadku gdy podłogi są śliskie, powinno dopilnować się, aby chory korzystał z podgumowanych pantofli co ograniczy poślizgnięcie i upadek. Warto również zwrócić uwagę na odpowiednie wyposażenie pomieszczeń, a w szczególności łazienki, toalety i kuchni.

Aktywność społeczna

Poza aktywnością ruchową bardzo ważna jest również aktywność społeczna. Utrzymywanie kontaktów z innymi ludźmi to najlepszy sposób, aby nie dopuścić do poczucia rezygnacji, samotności w chorobie czy nawet depresji.

Dieta

Chorobie Parkinsona towarzyszą również zaburzenia połykania oraz utrata węchu. Skutkuje to tym, że chory mało je i często jest niedożywiony. Dlatego ważne jest, aby ich dieta byłą wysokokaloryczna – sycąca, a dodatkowo wizualnie atrakcyjna. Ponadto z uwagi na problemy z połykaniem należy zadbać o bezpieczeństwo podczas spożywania posiłku. Dieta powinna również sprzyjać zdrowiu jelit, dlatego zaleca się np. jedzenie produktów bogatych w błonnik oraz picie dużej ilości wody. Natomiast należy ograniczyć sól, mięso czerwone oraz jedzenie typu fast food. 

Sen i odpoczynek

Osoba chora na Parkinsona powinna się wysypiać. Zatem powinna mieć zapewnioną odpowiednią ilość snu oraz odpoczynku. Wpływa to na dobry nastrój i samopoczucie chorego.  Bezsenność oraz inne problemy związane ze snem przyczyniają się do tego, ze chory jest drażliwy oraz zmęczony.

Choroba Parkinsona i opieka nad chorym wymaga od opiekunów dużo cierpliwości i wytrwałości, mamy nadzieję, że dzięki tym wskazówkom stanie się odrobinę prostsza.