Autyzm – objawy, przyczyny, ćwiczenia wspomagające rozwój dziecka

2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) autyzm występuje u 1 na 100 dzieci, zatem w Polsce występuje 400 tys. osób z autyzmem. Jednak należy pamiętać, że z tą przypadłością żyją również rodzice, opiekunowie, rodzeństwo, dziadkowie, co czyni liczbę nawet 3 mln osób.

Co to jest autyzm?

Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym, zatem dotyczy rozwijającego się mózgu dziecka we wczesnym etapie życia. Charakterystyczne w tej przypadłości jest unikanie kontaktu ze światem zewnętrznym (z ludźmi i otoczeniem). Upośledzenie w interakcji społecznej, problemy w komunikacji lub jej całkowity brak, ograniczone lub uporczywe zainteresowania i zachowania, które dotyczą zwłaszcza obiektów w najbliższym otoczenia – to główne objawy autyzmu.

Jakie są przyczyny autyzmu?

Przyczyny autyzmu nie zostały do końca poznane. Jednak uważa się, że głównym czynnikiem jest genetyka oraz środowisko. Jednak zakłada się, że na jego rozwój może mieć wpływ wiele czynników, takich jak:

•  wiek rodziców (im większy tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia);
• uszkodzenia układu nerwowego, np. okołoporodowe, na skutek niedotleniania;
• problemy natury metabolicznej, zaburzenia trawienia;
• poważne infekcje, np. wrodzoną toksoplazmozę.

Jak rozpoznać autyzm u dzieci? 

Pierwsze lata życia dziecka to czas szybkiego rozwoju zarówno fizycznego, poznawczego jak i społecznego. Dlatego uważnie obserwuj swoje dziecko! Jeżeli zauważysz niepokojące objawy, zachowanie – nie zwlekaj i udaj się na konsultacje ze specjalistą. Przedstawiamy kilka sygnałów, których nie wolno bagatelizować. Warto wiedzieć jakie są symptomy autyzmu u dziecka.

Autyzm objawia się w różny sposób u poszczególnych osób. Jednak bez względu na tą różnorodność, wszystkie osoby z autyzmem mają trudności w relacjach społecznych, wyobraźni oraz porozumiewania. Problemy te mogą mieć różny stopień nasilenia. Dlatego też niektóre osoby są bardziej a inne mniej zaburzone. Jedne nie będą potrafiły nawiązywać kontaktów z innymi osobami, nie mówią ani nie komunikują się w inny sposób, podczas gdy inne osoby mogą prowadzić w miarę normalne życie. W związku z tym w przypadku autyzmu często używane jest określenie spektrum zaburzeń autystycznych (ASD).

Pierwsze objawy autyzmu ujawniają się w okresie dziecięcym i trwają do końca życia. Oznacza to, że z autyzmu się “nie wyrasta”. Jadnak w wielu przypadkach dzięki skutecznym metodom terapii możliwe jest uzyskanie znaczącej poprawy w funkcjonowaniu.

Zabawy wspomagające rozwój dziecka

Zabawa i jej rola w rozwoju dziecka jest bardzo ważna. Jest ona bowiem ulubioną formą spędzania czasu, a zarazem w przypadku dobrze poprowadzonej zabawy, stanowi  duży bodziec do rozwoju dziecka. Jest to najskuteczniejszy sposób wzbogacania wyobraźni, rozwoju sprawności fizycznej oraz doskonalenia umiejętności. Wpływa również na kontakty społeczne – umiejętność konwersacji, społeczną świadomość, rozumienie reguł społecznych. Jest to niebywale ważne, aby w przyszłości dziecko mogło prawidłowo funkcjonować pośród ludzi.

Jednym z objawów autyzmu jest brak zabawy lub jej specyficzna forma. Autyści bawią się zupełnie inaczej niż ich rówieśnicy. Zazwyczaj ich zabawa oparta jest na pewnym, znanym scenariuszu (schematyczna) i odbywa się w samotności. Często jest to np. układanie piramid z klocków lub innych przedmiotów, kręcenie bączka czy wprawienie w ruch samochodzika. Dzięki temu dziecko pozostaje w swoim zamkniętym i z jego punktu widzenia, bezpiecznym świecie.  Umożliwia im to uniknąć niechcianego kontaktu.

Podczas zabawy dziecka z autyzmem nie zaobserwujemy udawania, naśladowania, wykorzystywania symboli. Jednak zdolność do naśladowania jest bardzo ważna, gdyż dzięki temu dziecko nabywa nowe doświadczenia oraz uczy się mówić. Zatem niezwykle ważne jest, aby u dzieci  autyzmem rozwijać zdolność do zabawy. Należy uczyć jak się bawić. 

Poniżej przedstawiamy kilka przykładów zabawy, wpływającej na rozwój dziecka i pobudzającej jego zmysły: dotyk, smak i węch, wzrok, słuch oraz ruch.

Do zabawy możesz wykorzystać przedmioty, które posiadasz w domu. Tak naprawdę rodzaj zabawy zależy od twojej kreatywności. 

Skorzystaj z poniższych grafik: